“Alles komt goed?!”

‘Alles komt goed?!’ Onder dat motto gaat de Protestantse Kerk dit jaar de 40dagentijd in. Een nogal weerbarstig motto eigenlijk. Goed dat er tenminste ook nog een vraagteken in het motto staat. Niet alleen dat triomfantelijke uitroepteken. Want er zijn zo veel dingen waarvan ik nog maar moet zien of ze goedkomen.

“Ik heb zó gehuild”, zei Milka, de ongedocumenteerde moeder van Mehret. Ze voert – zo begrijp ik van haar – gesprekken met de Dienst Terugkeer en Vertrek van de IND over vertrek uit Nederland. “De IND zegt dat ik moet weggaan. De advocaat zegt van niet. De school van Mehret vindt ook van niet.”

Ik vraag me af waar ze van de IND dan naar toe moeten. Eritrea of Libië? In beide landen is – ook volgens de rapporten van de Nederlandse overheid – de mensenrechtensituatie slecht. Ik weet niet zeker waarom Mehret niet in aanmerking komt voor het kinderpardon. Maar ik kan daar slecht met Milka over praten als Mehret gezellig bij ons zit.
Het kinderpardon was er voor ‘gewortelde kinderen’. En Mehret is zeker geworteld en is ook al veel langer dan de gevraagde vijf jaar in Nederland, haar hele achtjarige leventje al. Maar volgens de organisatie Defence for Children is de aanvraag afgewezen van vrijwel ieder kind dat een beroep deed op het kinderpardon. Meestal op grond van het nogal vage ‘meewerkcriterium’: zijn de ouders de IND wel voldoende ter wille geweest? Veel asieladvocaten beginnen er dan ook maar niet meer aan, dat kinderpardon. Maar dan nog: Milka is een Amhaars sprekende Eritrese die ook nog een tijdje in Libië heeft gezeten. Ook volgens de Nederlandse overheid geen landen waar je erg veilig naartoe kunt als terugkerende vluchteling, als alleenstaande vrouw met kind. Waarom dan geen verblijfsvergunning? Ik weet het niet.

Alles komt goed. Ik durf dat niet te geloven, hoe graag ik ook zou willen. Ik weet niet of Mehret nu al een beschadigd kind is, of dat het hele gedoe nog langs haar heen gaat. Haar moeder schermt haar af. Maar ze is niet dom. Altijd als ik haar zie, lijkt ze opgewekt en ondernemend. Een gedwongen vertrek, een sprong in het duister, het moet zeker een geweldige weerslag op haar hebben. Of het nou gaat om een enkeltje naar Libië of naar Eritrea. Een meisje als zij, met zo’n aan haar toegewijde moeder, heeft in Rotterdam goede kansen om zich te ontplooien, een toekomst op te bouwen, deel te nemen aan de samenleving. Ze kan van betekenis zijn. Als Nederland haar die kansen tenminste wil geven. Maar wat wacht haar in Libië of Eritrea?

Stel dat het onmogelijk is om Milka en Mehret uit te zetten, omdat de IND de benodigde papieren niet bij elkaar kan krijgen. Moeten zij dan voor altijd ongedocumenteerden blijven, vrijwel volledig rechteloze mensen? “Mensenrechten bestaan niet”, hoorde ik eens iemand beweren. “Er bestaan alleen burgerrechten.” Ofwel: als je geen erkende burger bent van de een of andere overheid, dan heb je ook geen mensenrechten meer. Je bent een balling, een outcast. Geen overheid die zich jouw ongeluk aantrekt. Dat is de andere grote zorg voor Mehret, tussen wal en schip te vallen. Niemand te mogen zijn.

Alles komt goed? Ik zet een vraagteken. Ik bid voor Mehret en Milka dat God hen ziet, dat er altijd voldoende mensen om hen heen zullen zijn die hen zien, dat er toekomst voor hen zal zijn. Maar het uitroepteken – alles komt goed! – ik durf het niet te zetten.

Leonard de Vos

Wilt u Mehret helpen?

Wilt u helpen? Geef nu – en steeds na weer drie maanden – wat geld op bankrekeningnummer
NL 33 RABO 0373 7130 10 van de diaconie van Protestants Kralingen. Onder vermelding van: Mehret. U kunt ook geven via de Appostel app van onze gemeente.