Wouter van der Wilt en het improvisatieconcours Haarlem

Improviseren: dat is spontaan muziek maken. Als dat in een film gebeurt, lijkt het zo gemakkelijk te gaan. Maar het is alleen mogelijk voor wie technisch en artistiek in topconditie is, voor wie veel ervaring heeft. Improviseren op het orgel lijkt voor kerkgangers niet meer dan een variatie spelen van het lied dat zal volgen. Maar orgelimprovisatie is zo veel meer. Alle grote organisten en componisten hebben op hun orgels meer geïmproviseerd dan uit muziekschriften en muziekboeken gespeeld. Van Johan Sebastiaan Bach is beschreven dat hij regelmatig improviseerde.

Bezoekers van Wouters orgelconcerten weten dat je bij binnenkomst een lied of thema, wat dan ook, op mag geven. Wouter bestudeert de lijst één minuut, en improviseert over alle verschillende titels op het lijstje voor zich.

Hoe is het nu zo gekomen, dat hij zich zo gespecialiseerd heeft in improvisatie? Wouter: Improvisatie heeft als voordeel dat je zelf, zonder afhankelijk te zijn van bladmuziek, een stuk zo lang of zo kort kunt maken als je zelf wilt, aan- en in kunt passen waar je wilt. Daarnaast vond ik het als kind al leuk om uit te vinden hoe iets klonk, hoe iets werkte, te proberen. Toen ik zelf student organist in Tilburg was, was daar een bijzondere, blinde, enthousiasmerende docent orgelimprovisatie, Henco de Berg. Orgelimprovisatie was een verplicht vak, maar we kregen het als klas voor elkaar om met elkaar méér les van hem te krijgen. Zo is het begonnen. Sinds 2017 is Wouter zelf docent orgelimprovisatie aan het conservatorium in Tilburg.

In Haarlem vindt jaarlijks het internationale improvisatieconcours plaats, in de Grote Kerk op het grootste en beroemdste orgel van Nederland, het Müllerorgel. Daarnaast in de Philharmonie, de concertzaal van Haarlem. Op 20, 22 en 23 juli vindt het concours plaats. Vier Duitse organisten doen mee, één Zwitserse, en Wouter is één van de drie Nederlandse organisten. Wouter van der Wilt is voor de derde keer deelnemer (na toelating door voorrondes). Eerder won hij twee keer het nationale improvisatieconcours. Na zijn laatste deelname in Haarlem had hij besloten: ‘dat nooit meer – zo veel stress!’ Nu, heel wat jaren en ervaring later, groeide toch weer de zin om mee te doen. In Haarlem krijgt Wouter géén lijstje met titels waarover hij moet improviseren. In Haarlem kan hij een vreemd gedicht voorgelegd krijgen, of een abstracte film, of een kunstwerk. Daar moet hij dan mee verder gaan, op reageren in een muziekstuk van 10-20 minuten.

Natuurlijk wensen we Wouter heel veel goeds toe in alle voorbereidingen, sterkte in de stress én heel veel plezier in dit bijzondere orgelconcours.

ds Ilse Hogeweg