Reflectie van de maand
Richting zoeken
Dit najaar was ik met Jochem in Wuppertal, vanwege de zweeftrein die daar 13 kilometer lang tussen Vohwinkel en Oberbarmen boven de rivier de Wupper heen en weer zweeft. Ik realiseerde mij dat we daar voorbij de Germarker kerk kwamen in het stadsdeel Barmen. In deze kerk kwamen van 29-31 mei 1934 180 predikanten, kerkbestuurders en kerkleden bij elkaar om stelling te nemen tegenover de inmenging van de staat en de nazi-ideologie in de kerk. Deze kleine beweging noemde zich de ‘Bekennende Kirche’. De 180 aanwezigen (179 mannen en één vrouw, medewerkster van Dietrich Bonhoeffer) namen 6 stellingen aan, die een krachtige geloofsbelijdenis vormen. De eerste stelling staat op het gedenkteken op de foto:
Jezus Christus, zoals over hem in de Heilige Schrift wordt getuigd, is het ene Woord van God waarnaar wij moeten luisteren, en dat wij in leven en sterven moeten vertrouwen en gehoorzamen.
Wij verwerpen de valse leer volgens welke de kerk buiten en naast dit ene Woord van God andere gebeurtenissen, machten, gestalten en waarheden als Gods openbaring mag en moet aanvaarden.
In deze woorden vond de kleine Bekennende Kirche de kracht om staande te blijven in al het ideologisch en feitelijk geweld van de nationaalsocialistische overheid. Jezus Christus bepaalt ons leven, onze keuzes, onze weg. Niets en niemand anders kan of mag daar tussen komen.
In Barmen staat dit gedenkteken ter herinnering aan de synode van Barmen. Niet in de kerk, en ook niet naast de kerk – ik moest vragen waar het stond. Het gedenkteken staat in een winkelstraat achter de kerk. Het is duidelijk te zien dat een grote groep mensen, de meerderheid, de Hitlergroet brengt. Een kleine groep mensen wendt zich daar van af. Zij richten zich naar de kerk, naar Jezus Christus.
Dit gedenkteken in de winkelstraat laat ons zien dat we in elke tijd ons opnieuw af moeten vragen: wie geven wij de macht over ons leven? Op wie richten wij ons? Een samenleving van recht en vrede is nooit een vanzelfsprekendheid. Onze keuze voor Jezus Christus moeten we niet (alleen) in de kerk maken. Juist midden in de stad, midden in de economie, midden in alle machten die aan mensen trekken blijft de vraag: op wie richt je je? Op wie richten we ons, in wat wij doen? Ook al wordt de kerk een kleine beweging, ze is nooit ontslagen van antwoord geven op haar roeping: gehoorzaamheid aan Jezus Christus. Dat maakt ons voorgoed kritisch naar welke andere macht dan ook: de macht van hebzucht, de macht van heerszucht, de macht van haat, de macht van welke ideologie dan ook. Midden in ons leven, waar we ook zijn, zoeken we gewetensvol steeds de richting van Jezus Christus.
ds Ilse Hogeweg
Voorgaande reflecties
De tijd voor Kerst
Was in het verleden Sinterklaas hét feest waar winkeliers voor uitpakten, tegenwoordig begint het kerstfeest steeds meer die plek in te nemen. Het is lucratiever om cadeau’s onder de aandacht…
Gele Kabbes
“Dit is een Gele Kabbes”, zegt gids Klydel. We staan stil bij een grote woudreus in de jungle van Suriname. “Wie wil kan binnen kijken”, vervolgt hij, en…
Wat de toekomst brengen moge … – 10 jaar later
Tien jaar geleden kwam Caleidoscoop met een themanummer “Wat de toekomst brengen moge ” over de toekomst van de kerk. De redactie had verschillende gemeenteleden gevraagd hun gedachten te verwoorden over Protestants Kralingen in 2020. Dat jaar, 2012, was het jaar dat de Oosterkapel zou sluiten. Er waren werkzaamheden aan de Oudedijk waardoor Pro Rege en…
Prijs de dag voordat het avond is
Pinksteren: we zullen opnieuw horen en vieren, hoe in alle talen werd verstaan, wat de leerlingen, de vrouwen en Maria verkondigden, die de Heilige Geest hadden ontvangen. Van de dichter en predikant Jaap Zijlstra (1933-2015) zijn twee Pinksterliederen in het Liedboek opgenomen. We staan stil bij het meest sprekende lied 690: Taal op de tong.…
Wereldgeschiedenis en bloeiende jasmijn
Ieder jaar in mei raken de verhalen over de verwoesting van Rotterdam door het bombardement en de brand die daarop volgde me weer. Sommigen in onze gemeente hebben het als kind meegemaakt. Anderen hebben er zelf geen herinneringen aan, maar zijn elders opgegroeid omdat hun ouders moesten vluchten. Hun verhalen maken mij ervan bewust hoe…
U zij de glorie
Geen Pasen zonder het lied ‘U zij de glorie’. Wat is dit een enorm geliefd lied. We hopen het komende Pasen met elkaar te kunnen zingen. Hopelijk…
De liefde van Christus beweegt de wereld
In de zomer van 2022 vindt de elfde assemblee van de Wereldraad van Kerken plaats. Christenen uit ongeveer 350 kerken en meer dan 110 landen komen bij elkaar om hun hoop voor onze wereld te delen en uit te dragen. Dat gebeurt al meer dan 70 jaar, een assemblee wordt eenmaal in de zeven jaar…
Troost
In 2017 was Michael Ignatieff * gevraagd om in Utrecht een lezing te geven over rechtvaardigheid en politiek in het Bijbelboek Psalmen, in een bijzondere concertreeks van alle 150 psalmen (getoonzet door verschillende componisten) door het Nederlands Kamerkoor. Toen hij daarna naar de muziek van de psalmen luisterde, onderging hij een intense ervaring. ‘De muziek was…
Zegenrijk
Wat wens je elkaar toe, net over de drempel van 2022? Een voorspoedig nieuwjaar klinkt minder vanzelfsprekend dan voorheen. De pandemie hangt voorlopig nog als een schaduw over ons heen, om rekening mee te houden. Met alle gevolgen die dat heeft. Voor onze bewegingsvrijheid, voor ons welzijn, voor vele sectoren in onze maatschappij. Voorspoed…
Welkom op de mottendeken
Vele eeuwen hebben kunstenaars hun beste talenten gegeven om de mooiste en ontroerendste geboortetaferelen in de kerstnacht weer te geven. Altijd was hun streven, om de liefde en het heil van God, zichtbaar in het kind Jezus over te brengen bij ons, de kijkers. Om ons uit te nodigen om naar binnen te stappen…
Ten paradijze geleiden u de engelen
Ik heb het altijd een ontroerende én intrigerende zin gevonden, de openingszin van het ‘In paradisum’. Dit is wat je iedereen toewenst wiens leven op aarde ophoudt. Het drukt het verlangen uit dat overleden geliefden verder gedragen worden waar wij hen moeten loslaten. In de Katholieke traditie wordt het ‘In paradisum’ tijdens de requiemmis…
Wat heb jij over voor de toekomst?
Patriarch Bartholomeus (van de oosters orthodoxe kerken), paus Franciscus en aartsbisschop Welby (van de Anglicaanse kerk) deden een gezamenlijke oproep om het klimaat en de toekomst van deze wereld te redden. In Glasgow wordt van 1 tot 12 november de klimaattop gehouden. Niet eerder werkten deze kerkleiders samen, niet eerder werd zo’n dringende oproep richting…
De grammatica van de hoop
Het is niet met elkaar te rijmen. Een priester die vermoord wordt door de man aan wie hij onderdak biedt. Het gebeurde onlangs in Frankrijk. De dader was een Rwandese asielzoeker die een tijd in de gevangenis had gezeten omdat hij brand had gesticht in de kathedraal van Nantes. Na zijn vrijlating onder voorwaarden had…
De kerk opnieuw uitvinden
We leven in een tijd waarin de kerk almaar minder vanzelfsprekend en almaar onbekender voor de samenleving wordt. Er zijn postcodegebieden waarin nog maar zo weinig PKN-leden zijn, dat deze mensen aangeraden wordt lid of gastlid te worden bij een andere kerk, of met elkaar een huisgemeente te vormen. In onze stad heeft de kerk…
Gedeeld verleden
“Gedeeld verleden, gezamenlijke toekomst”, heet de werkgroep die jaarlijks in Rotterdam de herdenking voorbereidt van de afschaffing van de slavernij op 1 juli 1863. Rondom de herdenking wordt in de Hoflaankerk een viering gehouden die wordt voorbereid door mensen uit kerken met veel Surinaamse of Caribische leden en uit onze Protestantse Gemeente Kralingen. In die…