Elk jaar beginnen we de veertigdagentijd, de vastentijd. Het is een tijd om jezelf innerlijk te onderzoeken. Wat is mijn verdriet? Wat is mijn vreugde? Wat is mijn onrust, wat staat in de weg tussen de Eeuwige en mij? Welk ‘slib en vuil’ plakt er in deze tijd aan mijn hart? Wat belemmert mij om te bloeien en te werken in geloof? Protestanten zijn in de afgelopen decennia met overgave gaan vasten – afzien van koek en taart, afzien van alcohol, koffie, jezelf van alles ontzeggen. Het is wel van het grootste belang om de vragen die je je daarvóór stelt niet over te slaan. Afzien van koffie en taart brengt je niet ‘automatisch’ dichter bij God. Afzien is niet het doel van het vasten in de veertigdagentijd. Soms is het zoveel heilzamer om juist iets te dóén in plaats van ergens van af te zien – meer naar buiten, meer natuur, of juist meer muziek luisteren, tekenen, in de tuin werken, een speciaal boek lezen, je inzetten voor kwetsbare anderen: alles wat je ziel goed doet. Het doel van vasten is niet: afzien, maar: alles wat in de weg staat tussen jou en God opruimen, weg-oefenen. De theologe Kate Bowler noemt de veertigdagentijd ‘de tijd van de grootste eerlijkheid’.

Dus: begin! Begin met jezelf de vraag te stellen: hoe is het met mij, wat staat er tussen mij en de Eeuwige? Wat kan ik doen of laten? Het is elk jaar weer een voorrecht, een kans om jezelf na te gaan. Het is wijs om jezelf een concreet doel te stellen. En om dit doel ook met een mede-gemeentelid te delen, en elkaar er af en toe naar te vragen. Want oefenen en vasten gaat met vallen en opstaan.  

Ter inspiratie deze voorbeelden: een vroegere collega vertraagde zijn leven letterlijk – in de tijd dat er nog 120km/uur gereden mocht worden, reed hij in de veertigdagentijd nooit harder dan 100. Een kloosterzuster vertelde mij dat ze in de veertigdagentijd bewust meer tijd doorbracht met de medezuster met het moeilijkste karakter. Zelf zal ik de komende veertigdagentijd lezen in het laatste boek van Kate Bowler – die de vraag stelt wat zegen is in dagen van verdriet en verlies.

Ik nodig u van harte uit om te beginnen aan de veertigdagentijd als vastentijd. Ga uzelf na, en zoek een opdracht die u goed doet in geloof. Je kunt altijd beginnen – tot in die laatste stille week mogen we beginnen met stil staan, ons hart nagaan, en aan het werk, om ‘schoon’ te worden – in die prachtige dubbele betekenis: een gereinigd en mooi mens, in staat tot liefde en mededogen en vreugde. Een goede en gezegende veertigdagentijd voor u!

ds Ilse Hogeweg