‘Dimitrios I, van 1972 tot 1991 oecumenisch patriarch van Constantinopel, riep in 1989 de datum van 1 september uit tot een dag van gebed voor de schepping. Het orthodoxe kerkelijk jaar begint op die dag met een herdenking hoe God de wereld heeft geschapen. Onder invloed van de Wereldraad van Kerken werd het een scheppingsmaand, van 1 september tot 4 oktober, het feest van Franciscus van Assisi, de patroonheilige van de ecologie die geliefd is bij veel christelijke denominaties.
Christenen over de hele wereld hebben de scheppingsmaand omarmd als onderdeel van hun jaarlijkse kalender. Paus Franciscus maakte de scheppingsmaand in 2015 officieel onderdeel van de kalender van de Rooms-Katholieke Kerk. Religieuze leiders over de hele wereld moedigen hun gelovigen aan om speciaal in deze maand de tijd te nemen om voor de schepping te zorgen.’
(Uit het Oecumenisch Wereldnieuws van de Protestantse Kerk)
De komende weken vraagt het oecumenisch leesrooster onze aandacht voor de schepping en voor onze kwetsbare aarde. Niet met thematisch gekozen schriftlezingen, maar vanuit de gebruikelijke schriftlezingen die al vele eeuwen op deze zondagen gelezen worden. Wij sluiten aan bij deze scheppingsmaand, in onze overwegingen, onze gebeden en onze liederen. Ons Liedboek is uitgekomen in 2013. Het valt mij telkens op hoezeer in liederen in het Liedboek de schepping als prachtig bezongen wordt. Er staat één opvallend lied in dat het werk en de realiteit van huidige landbouw en boeren bezingt (719). Er staat geen enkel lied waarin de kwetsbaarheid van de aarde, de pijn van vernietiging van de aarde of het klimaat in voorkomt. Dat is ook een tijdsbeeld: in de afgelopen jaren is het besef van de klimaatcrisis veel breder in de samenleving gegroeid.
Er is veel gaande in het toegenomen besef binnen de kerk over de kwetsbaarheid van de aarde. Trees van Montfoort schreef ‘Groene Theologie’ (2019), en er zijn meer boeken verschenen die uitnodigen om de schepping en ons theologisch denken en gedrag tegen het licht te houden. Er zijn -gelukkig- veel christenen die op inspirerende wijze duurzaam leven, en daar over schrijven in boeken of op social media. Dit verlangen naar duurzaam leven en het besef van de noodzaak gaat dwars door alle identiteiten binnen de PKN heen.
De Protestantse Theologische Universiteit heeft een onderzoek aangekondigd voor de komende vijf jaar: een onderzoek naar de relatie tussen christelijk geloof en grond. In het project gaan onderzoekers concreet aan de slag met theologische doordenking van de waarde en betekenis van grond, specifiek in het licht van klimaat- en ecologische vraagstukken. Dat doen ze samen met christelijke boeren en geloofsgemeenschappen en diverse kennisinstituten en maatschappelijke partners.
Binnen dit alles wat gaande is zullen wij in de maand september vanuit de schriftlezingen van het leesrooster stil staan bij de kostbare en kwetsbare schepping.
ds Ilse Hogeweg
