Tien jaar geleden kwam Caleidoscoop met een themanummer “Wat de toekomst brengen moge …” over de toekomst van de kerk. De redactie had verschillende gemeenteleden gevraagd hun gedachten te verwoorden over Protestants Kralingen in 2020. Dat jaar, 2012, was het jaar dat de Oosterkapel zou sluiten. Er waren werkzaamheden aan de Oudedijk waardoor Pro Rege en de Hoflaankerk minder bereikbaar waren. En er was een Bijbelkring over het boek Ruth.
I. ds Marianne Bogaard:
Otto en Annemieke van der Meer-Spijker hadden een vooruitziende blik. Dat kan natuurlijk niet anders bij een vooruitblik, maar hun associaties waren wel heel treffend. Ze stelden zich voor hoe gemeenteleden eind 2020 per Caleidoscoop-mail een bericht kregen van de kerkenraad. Hun woorden uit 2012: “Het jaar 2020 was een bewogen jaar. Maar na alle veranderingen van vorig jaar, is de rust ook weergekeerd in Protestants Kralingen. De tijd van avondvullende discussies via Skype is voorbij. En (bijna) iedereen heeft zich neergelegd bij de vernieuwingen”. Vervolgens beschrijven zij een proces waarin geëxperimenteerd werd met Digitale Interactieve Kerk. Men kon thuis de diensten volgen met een account. Iedereen leek tevreden, maar tijdens een online evaluatiebijeenkomst bleek dat velen het samenkomen misten. Jongeren die elkaar digitaal hadden leren kennen gingen ontmoetingen organiseren. Ook ouderen sprak dat aan. En zo kwam het dat de wens weer opkwam bij veel gemeenteleden om wekelijks een fysieke dienst te houden …
Niemand had in 2012 nog van corona gehoord en kon zich lockdowns en quarantainemaatregelen voorstellen. Maar Otto en Annemieke fantaseerden al over de digitale mogelijkheden om kerk te zijn. Én de beperkingen daarvan. Het is of we nu, twee jaar na 2020, op een andere manier in de situatie zitten die zij speels schetsen: we zoeken naar de meerwaarde van onze digitale middelen. Wat zijn we dankbaar dat ze er waren de afgelopen tijd! Én we ontdekken dat er meer nodig is om samen een gemeenschap te zijn. Te vieren, te leren, te dienen en te ontmoeten. In een andere tijd dan tien jaar geleden, de ontwikkelingen gaan snel. Maar nog steeds met onze blik gericht op wat de toekomst brengt. Of, zoals ds Laurens Korevaar in het hoofdartikel van de betreffende Caleidoscoop schreef: Op wat er naar ons toe zal komen.
Hoe zal Protestants Kralingen eruit zien over tien jaar? We kunnen de vraag opnieuw stellen. Het ligt dan vanuit onze huidige situatie voor de hand aan te wijzen wat er niet meer zal zijn. Geen papieren Caleidoscoop. Geen twee kerkgebouwen waar we afwisselend gebruik van maken. En misschien zal er nog wel meer verdwijnen. Maar juist daarom is het belangrijk om onder woorden te brengen wat de kern is die we willen bewaren en waar we aan willen blijven werken. Ik wens ons toe dat we ook dan nog steeds een gemeente zijn waar ieder van harte welkom is, zonder onderscheid. Waar we vieren dat de Eeuwige ons niet loslaat én erover nadenken hoe wij mens van Christus zijn in ons eigen leven én in onze eigen omgeving. Waar we fysiek samenkomen, maar waar voor wie dat niet meer kan digitale mogelijkheden zijn om verbonden te blijven. Kortom: een gemeenschap die in iedere tijd de liefde van Christus probeert te leven. Met de blik naar buiten en het hart gericht op dat wat in Hem steeds weer naar ons toekomt.
II. ds Ilse Hogeweg:
In 2012 wist Annemieke Melching het zéker: in 2020 is er één levendige, warme kerkgemeenschap ontstaan, met beide benen in de maatschappij, in één kerkgebouw. Met één eetgroep en met één dominee (wel met administratieve ondersteuning), en één cantorij. Ze beschrijft veel moois en goeds dat zij heeft meegemaakt in beide kerkgebouwen, en ze voorziet dat het proces van samengaan ‘niet eenvoudig en vaak pijnlijk zal zijn, maar dralen zal worden afgestraft’ … ook Annemieke had beslist een vooruitziende blik, ook al zijn we nog niet zover als zij voor ogen had. Christiaan van der Ziel keek om zich heen in de kerkdienst, en concludeerde ‘dat onze familie de gemiddelde leeftijd drastisch deed dalen’. Hij wijst erop dat de behoefte aan zingeving ook in 2020 groot zal zijn. Maar dat zingeving zeker door jonge mensen buiten de kerk gezocht wordt. De grote vraag: hoe kun je jonge mensen bereiken? Moeten zij naar de kerk komen – of moet de kerk naar hen toe? Erik Jan Teunissen schrijft over alle inzet die hij ziet, het vele goede dat hij meegekregen heeft in steeds verder in elkaar groeiende kerkgemeenschap. Zeer treffend in onze dagen is wat hij in 2012 schrijft: ‘Het sentiment met gebouwen is begrijpelijk, maar mag geen reden zijn om niet te veranderen en te zoeken naar nog meer samenwerking met naaste geloofsgenoten. De ervaring van de afgelopen 20 jaar spreekt voor zich en ik had onze mede-gemeenteleden voor geen goud willen missen!’
Het terug kunnen lezen van deze toekomstvisies bepaalt mij bij het prachtige kerkblad dat Caleidoscoop heeft kunnen zijn. En de toekomstvisies laten mij zien hoezeer je de kerkgemeenschap ontvangt van de mensen vóór ons. Hoezeer doet het ertoe wat jij hier en nu in de kerk van Christus doet, met die ander, voor die ander. Hoe enorm belangrijk is elke stap die wij zetten met elkaar. Geen stap kan overgeslagen worden. Om dan de kerkgemeenschap over te dragen aan de gemeenschap van de toekomst. Die het altijd anders zal doen dan wij denken. Maar laten we de kerkgemeenschap doorgeven met alles wat wij in huis hebben, met al onze liefde en onze zegen.