De Sjoa gedachtenis in Rotterdam

Zevenduizend namen noemen op 7 april

Op zondag 7 april aanstaande worden op het Grote kerkplein 7.000 namen genoemd. Het zijn de namen van  de 7.000 joodse Rotterdammers en van joden van de Zuid-Hollandse eilanden: Hoekse Waard, Goeree-Overflakkee, Voorne Putten. Zij zijn in 1942 en 1943 door de nazi’s vanuit  Rotterdam via Westerbork per trein naar de vernietigingskampen in Oost-Europa vervoerd en daar vermoord. Door hun namen te noemen herdenken we hen. Zij hebben immers geen grafsteen waar je naar toe kunt gaan om hen te herdenken. Zij waren Rotterdammers ( en eilanders) zoals wij vandaag, en ze horen bij onze (stads)geschiedenis. We willen hen niet vergeten, niet in vergetelheid laten opgaan. Daarom noemen we hen, van ‘s morgens 05.00 uur tot ‘s avonds 18.00 uur. Meer dan 100 mensen noemen hun namen op: oud en jong, jood, katholiek, protestant, moslim, humanist, atheïst. Ieder van hen vindt het belangrijk daaraan mee te doen. Politici, kunstenaars, sporters, maatschappelijk werkers, allen lezen iedere naam afzonderlijk voor. Het is indrukwekkend om de namen van mensen, en de leeftijd waarop zij zijn gestorven, te horen noemen. Wilt u namen noemen? Geef u dan op bij het Sjoa Beraad Rotterdam, bij ondergetekende.

Ook op 7 april, om 19.00 uur, vindt de Sjoa* herdenking plaats in de Laurenskerk. Dit jaar is het 40 jaar geleden dat die herdenking voor het eerst plaatsvond. Het Sjoa Beraad Rotterdam organiseert deze herdenking in een bijeenkomst met muziek, zang, een redevoering, en het aansteken van kaarsen. Dit jaar is rabbijn Avraham Soetendorp uitgenodigd om een redevoering uit te spreken. Hij was het immers in 1983 die de kerken opriep, om samen met de joden te herdenken. In Rotterdam hebben de kerken gehoor gegeven aan zijn oproep: ja, we laten jullie niet alleen in het herdenken van joodse burgers, wij herdenken met jullie, onze joodse broeders en zusters. We nodigen u van harte uit naar de herdenkingsbijeenkomst in de Laurenskerk te komen.

In deze tijd met verschrikkingen in Israël en Gaza, horen we vaak de vraag: waarom herdenken jullie nog al die doden uit de Tweede Wereldoorlog? Kun je dat nog wel maken?

Ja, herdenken is meer dan ooit belangrijk. Het herdenken van die Rotterdammers, van de eilanders, van de meer dan 100.000 Joden uit Nederland is geen politiek statement. Het is geen keuze voor Israël of Hamas. Wat op 7 oktober is gebeurd is verschrikkelijk, en wat in Gaza gebeurt is ook verschrikkelijk.

Met herdenken staan we een moment stil bij de dood van joodse burgers die vermoord zijn ómdat ze Jood waren. Bij een groeiende antisemitische tendens in de maatschappij in de nazitijd, werd het steeds normaler dat zij apart gezet werden, joodse kinderen werden van school gehaald, winkels van Joden werden gesloten, ze werden uitgejouwd, en uiteindelijk vermoord. In deze tijd waarin antisemitisme, en ook anti-islam toeneemt, mogen we dat niet vergeten. Daarom herdenken we. 

Het Sjoa Beraad Rotterdam is een stichting waarin leden van Rotterdamse kerken en synagogen samen de herdenking voorbereiden en ook het Namen noemen organiseren.

De stichting is een onafhankelijke, ideële stichting, die geen subsidie ontvangt. U kunt het werk van het Sjoa Beraad Rotterdam steunen met een gift op bankrekeningnummer NL29 INGB 0102 633355, t.n.v. Stichting Sjoa Beraad Rotterdam. De stichting heeft een ANBI-nummer.

www.sjoaberaadrotterdam.nl.

Dideri Mattijsen 

*Sjoa: vernietiging. De dag der vernietiging ( Jom ha Sjoa) is de gedenkdag voor de holocaust.

Drie avonden Barth met At Polhuis

Begin van deze eeuw werd aan theologen gevraagd wie volgens hen de belangrijkste theoloog uit de 20e eeuw was. De duidelijke winnaar werd de Zwitserse theoloog Karl Barth.

Karl Barth wordt op 10 mei 1886 in Bazel geboren. Na de studie theologie wordt hij in 1911 predikant in Safenwil. Daar maakt hij het begin van de Eerste Wereldoorlog mee. Geschokt is hij als vrijwel al zijn Duitse leermeesters de oorlog theologisch rechtvaardigen. Hij verdiept zich in Paulus’ brief aan de Romeinen. De ontdekkingen die hij doet legt hij vast in een boek. Bij hem staat niet langer de mens met zijn religieuze gedachten centraal, maar de voor mensen vreemde God. In de tweede druk van zijn exegese scherpt hij dat inzicht verder aan. Deze fundamentele gedachte werkt Barth uit in zijn hoofdwerk: de Kirchliche Dogmatik.

Ook op de ontwikkelingen die tot de Tweede Wereldoorlog leiden reageert hij. Het leidt tot een brede stroom theologische artikelen en brochures, waarin hij stelling neemt tegen Hitler. Na de oorlog denkt hij als gezaghebbend theoloog mee over de wederopbouw van Duitsland en keert hij zich tegen de atoombewapening.

In drie avonden maken we met de theoloog (en ons gemeentelid) At Polhuis kennis met Karl Barth en zijn werk. Tijdens de eerste avond gaan we in op wie hij was. De tweede avond bespreken we een beslissend inzicht in zijn theologische denken. De derde avond lezen we met elkaar één van zijn lezingen.

De avonden zijn op 17 en 24 april en 1 mei van 20.00 uur tot 22.00 uur, in de Hoflaankerk, Oudedijk 2, 3062 AE Rotterdam.

Voor een nadere kennismaking: Wie was Karl Barth? | Protestantse Kerk in Nederland